Naruszenie tkanki skórnej w wyniku urazu lub zabiegu chirurgicznego najczęściej pozostawia po sobie pamiątkę w postaci blizny. Bliznowacenie rany to ostatni proces jej gojenia się, a na ostateczny wygląd blizny ma wpływ m.in. odpowiednia pielęgnacja skóry we właściwym czasie. Jakie są rodzaje blizn oraz jak je leczyć, aby były one jak najmniej widoczne?
Warto podkreślić, że nie każde przerwanie ciągłości tkanki skórnej musi wiązać się z powstaniem blizny. Niektóre rany goją się szybko, a powstała w ich miejscu nowa tkanka niczym nie różni się od skóry, która ją otacza. Niestety, większe i głębokie rany ulegają bliznowaceniu. Ostateczny wygląd blizny zależy od kilku czynników, w tym wielkości oraz głębokości rany, jej lokalizacji na ciele, pielęgnacji skóry i stylu życia, a także genów.
Jakie są rodzaje blizn? Podstawowy podział to ten na blizny dojrzałe oraz niedojrzałe (świeże). Pierwsze z nich charakteryzują się z reguły jasnym kolorem, drugie z kolei są czerwone, wrażliwe na dotyk, mogą również powodować świąd skóry. Inny podział blizn to ten ze względu na ich pochodzenie. Wyróżniamy blizny pourazowe, blizny pooparzeniowe, blizny po cesarskim cięciu, blizny pooperacyjne. Jednak najczęstszy podział blizny to ten biorący pod uwagę ich wygląd. W tym przypadku mowa o bliznach zanikowych, przerostowych, bliznowcach oraz bliznach przykurczowych.
Skupmy się przez chwilę na ostatnim z podziałów blizn, rozróżniającym je ze względu na ich wygląd. Blizny zanikowe, inaczej atroficzne, to blizny powstałe w wyniku nieprawidłowej syntezy nowej tkanki, której jest po prostu za mało. Z tym rodzajem blizn mamy do czynienia w przypadku np. blizn potrądzikowych czy po przebytej ospie. Blizną atroficzną będzie również rozstęp na ciele. Blizny zanikowe przypominają zagłębienie w skórze, w większości przypadków mają okrągły lub półokrągły kształt. Blizny przerostowe to te rosnące powyżej poziomu skóry, jednak wciąż w obrębie rany. Mają tę zależność, że mogą samoistnie zanikać. Są to blizny czerwone, będące wynikiem złego procesu gojenia się rany – na ich wygląd ma wpływ nadmierne tworzenie się włókien kolagenowych.
Bliznowce, inaczej blizny przerosłe, to blizny wypukłe, twarde, wychodzące poza obręb rany. W tym przypadku powodem ich powstania jest zbyt duża ilość wytwarzanego kolagenu. Bliznowce w przeciwieństwie do blizn przerostowych same nie znikają, co więcej, nierehabilitowane mogą się powiększać. Z kolei blizny przykurczowe to najczęściej blizny pooparzeniowe. Głębokie, powodujące napięcie skóry i często utrudniające lub ograniczające ruch.
Właściwa pielęgnacja naskórka, a także rehabilitacja blizny ma ogromny wpływ na ostateczny wygląd skóry, jak i samopoczucie danej osoby. Świeże blizny powodują ból, świąd, zaczerwienienie skóry, są również wrażliwe na dotyk. Gdy rana się zagoi, a ewentualne szwy zostaną ściągnięte, należy od razu wprowadzić odpowiednie wspomaganie leczenia oraz pielęgnację. Leki, maści połączone z delikatnymi masażami kolistymi ruchami to podstawa. Sam proces kształtowania się blizny jest długi, dlatego może trwać od kilku do kilkunastu miesięcy. Unikajmy w tym czasie opalania się, nawilżajmy skórę oraz chrońmy ją przed czynnikami zewnętrznymi. Nasze działania mają ogromne znaczenie, a właściwe postępowanie przyczyni się do tego, że blizna będzie bardziej elastyczna, mniej widoczna, a może całkowicie zniknie, jeśli wielkość i głębokość rany były niewielkie.